zondag 6 maart 2016

74. huiskat en biodiversiteit

bijgewerkt 6-6-2021



Wat een geweldig beest
Een gelukje dat we deze foto konden maken op enkele honderden meters van mijn huis.

Tijdens een wandeling zag ik in het midden van het weiland een dier liggen. Omdat ik dacht dat het misschien gewond was liep ik er naar toe. Echter toen ik dichterbij kwam spurtte het plotseling met een ongelofelijke elegantie, kracht en snelheid naar de dekking van een bosje. Was het een Europese wilde kat (
Felis silvestris silvestris) die hier nog voorkomt ? Ik heb het geluk gehad hier eerder Europese wilde katten te spotten toen steeds goed te herkennen aan de dikke staart met zwarte strepen die eindigt met een zwarte punt. Bij dit dier was de staart dunner maar erg nat misschien toch een verwilderde huiskat ? De eerste een prachtige natuurlijke predator die thuis hoort in de natuur de tweede een exoot die zich invasief gedraagt.

Het is me opgevallen dat veel mensen die streven naar biodiversiteit katten als huisdier hebben en dat die vaak vrij mogen rondlopen.
Voor alle duidelijkheid Ik ben geen kattenhater ik geniet van een spinnende kat, het gezellige gekroel, het speelse en de schoonheid van het dier en weet dat huiskatten voor veel mensen een gewaardeerde huisgenoot zijn. Er is ook een andere kant van het verhaal, katten zijn natuurlijk ook effectieve predatoren en het aantal katten dat vrij rond loopt , loslopende huiskatten die een baasje hebben en verwilderde huiskatten neemt in een aantal landen enorm toe.


Een verscheidenheid aan natuurlijke predatoren zijn een indicatie dat het goed zit met de biodiversiteit.
Er zijn verschillende mechanismen in de natuur die de populatieomvang reguleren zo wordt de predator- populatie kleiner als er minder prooien zijn. Bij loslopende huiskatten werkt dat mechanisme niet, ze worden bijgevoerd en krijgen medische verzorging als ze gewond of ziek zijn en kunnen overdag binnen bij de kachel op adem komen. Daarnaast jagen en doden katten ook voor de fun, dus ook al worden ze gevoerd.
Huiskatten kunnen daarom een groot effect hebben op hun prooipopulaties en kunnen in principe blijven jagen tot de laatste prooi gevangen is, wat op verschillende eilanden ook is gebeurd en heeft geleid tot extinctie van verschillende dieren.
Wie een tuin nastreeft met veel verschillende wilde dieren weet dat katten een probleem kunnen zijn.


Op verschillende fora lopen de emoties flink op als er over dit onderwerp wordt gediscussieerd .Wat me opvalt is dat de dierenliefde soms alleen gericht is op de huiskat en niet op de dieren in de natuur, een omgeving waarin de wilde Europese kat wel maar de verwilderde huiskat volgens mij niet thuis hoort. Loslopende huiskatten doden veel verschillende dieren ,sommige onderzoeken komen met een lijst van meer dan 100 verschillende prooidieren, enkele zeldzaam de meeste nuttig. Er is ook een positief effect te melden ze doden ook ratten, en elimineren daarmee ook geduchte predatoren.
In verschillende landen neemt de populatie loslopende en verwilderde huiskatten en het effect dat ze hebben op de natuur toe. Verantwoord eigenaarschap, registratie, castratie en sterilisatie worden als de belangrijkste oplossingen gezien . Over hoe om te gaan met de verwilderde dieren in de natuur gaan de adviezen van Trap Neuter Return (verwilderde katten worden gevangen gecastreerd en weer uitgezet het advies van stray-AFP ) *  tot het advies van de jagersvereniging die stelt dat de verwilderde dieren niet thuis horen in de natuur en dat verwilderde dieren bij voorkeur worden gevangen en in asiels geplaatst of herplaatst. Verwilderde huiskatten die niet met hun baasje kunnen worden herenigd en niet herplaatsbaar zijn en de katten die niet gevangen kunnen worden, moeten op humane wijze worden gedood.**

In Frankrijk is men vorig jaar een onderzoek gestart naar het effect van huiskatten op de biodiversiteit.
Er wonen 12 miljoen katten in Frankrijk. Kattenbezitters worden hier deel te nemen aan het onderzoek .
 

Een presentatie van de eerste resultaten van het onderzoek. (update 9-12-2020 )

In andere landen worden studies gepubliceerd met schattingen die stemmen tot nadenken. wat cijfers.

In Nederland bedraagt het totaal aantal huiskatten die een eigenaar hebben ca 3-4 miljoen stuks, een deel kan vrij buiten rondlopen. Daarnaast wordt er geschat dat er gemiddeld 671000 verwilderde huiskatten geen eigenaar hebben, daarvan schat men leven er 165000 in het buitengebied.
Er wordt geschat door de jagersvereniging dat vrije huiskatten en de verwilderde katten in Nederland samen jaarlijks minstens 100 miljoen dieren doden en een onbekend aantal dieren verwonden. **

In een artikel in NRC las ik dat Groningse hoogleraar ecologie en natuurbeheer Chris Smit schat dat alleen huiskatten in Nederland minimaal 17 miljoen vogels doden ******

 
Daarnaast kunnen katten ziekten verspreiden die de inheemse fauna fataal kan worden.
Onderzoekers van het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) hebben onlangs in samenwerking met de zoogdiervereniging en het RIVM vastgesteld dat de helft van de in het najaar 2014 onderzochte  rode eekhoorns is doodgegaan aan toxoplasmose (kattenbakziekte) een ziekte die wordt veroorzaakt door een parasiet . Katachtigen zijn de eindgastheer en scheiden de eitjes uit.***


Engeland
Een onderzoek extrapoleert op basis van 14370 prooidieren thuis gebracht door 986 huiskatten in 618 huishoudens dat er in de periode 1 april 31 augustus 1997 door 9 miljoen katten in Engeland 92 miljoen  dieren zouden kunnen zijn gedood ( waaronder 57 miljoen zoogdieren, 27 miljoen vogels en 5 miljoen reptielen en amfibieën) ****

In een recent onderzoek in Amerika maakt men een schatting dat er jaarlijks door verwilderde en loslopende huiskatten  tussen 1400 miljoen en 3700 miljoen vogels worden gedood en tussen de 6900 miljoen  - 20700 miljoen zoogdieren. Deze cijfers zijn een stuk hoger dan de schattingen die eerder werden gepubliceerd.
De verwilderde en vrij rond lopende huiskatten worden nu in Amerika door de onderzoekers gezien als een van de grootse bedreigingen voor wildlife. *****

In Nieuw-Zeeland is een veel besproken initiatief gestart om het publiek voor te lichten en advies te geven wat men meteen zou kunnen doen om het effect van loslopende huiskatten op de fauna te verminderen en maatregelen die op lange termijn de katten populatie beheersbaar kunnen maken. Hier de adviezen in het kort;


-Laat de kat een belletje dragen
-Houdt huiskatten altijd binnen.
-Als een kat komt te overlijden neem dan geen nieuwe kat
-Chip en steriliseer katten.

Hier  kunt lezen hoe experts reageerde op het Nieuw-Zeelandse initiatief.


Gezien het nog altijd toenemende aantal huiskatten en de schattingen van enorme aantallen gedode prooien vraag ik me af wat het zou effect zijn als er minder verwilderde of loslopende huiskatten zouden zijn. Ik ken voorbeelden van jonge steen- en kerkuilen die het slachtoffer werden van huiskatten op het platteland en stadse jonge merels, lijsters en meesjes die de avond van de eerste dag dat ze uitgevlogen waren niet haalden. In Frankrijk heb ik gezien dat muur-, zand- en westelijke smaragd hagedissen een makkelijke prooi zijn in de periode dat ze de eerste lentezon opzoeken om op te warmen. Een rijke hagedissen populatie in de omgeving van de betreffende huizen verdween bijna of helemaal binnen enkele jaren doordat ze ten prooi vielen aan de huiskatten van de nieuwe bewoners.
Er zouden meer ratten zijn heb ik al ergens gelezen en als de kattenpopulatie kan worden verminderd zou daar extra aandacht voor moeten zijn. Maar misschien zouden we ook kunnen genieten van meer kikkers, ooievaars, reigers, zangvogels in tuinen, hagedissen, vleermuizen, buizerds, torenvalken, sperwers, steen- kerk- en velduilen, boommarters, eekhoorns, wezels, dassen en vossen om maar eens een aantal schitterende dieren te noemen ?

En is het niet vreemd dat de liefde voor onze huiskatten en de inspanning om leed bij zwerf- straat- en verwilderde katten te voorkomen zo ingrijpend mag zijn voor in het wild levende dieren, zowel predator als prooi die wel in de natuur thuishoren ?


bronnen;
* http://www.stray-afp.org/nl/zwerfdieren-oplossingen  
** http://www.jagersvereniging.nl/jagen/ecologie/verwilderdekatten/
**https://www.dwhc.nl/toxoplasmose-eekhoorn-update-2016/
****Predation of wildlife by domestic cats Felis catus in Great Britain , Michael Woods ,Robbie A. MCDonald and Stephen Harris , Mammal Society, Mammal Review, 33, 174-188
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2907.2003.00017.x/full

*****Loss, Scott R., Will, Tom and Marra, Peter P. 2013.The impact of free/ranging domestic cats on wildlife of the United States.
http://abcbirds.org/wp-content/uploads/2015/07/Loss-et-al.-2013-Impact-of-free-ranging-domestic-cats-on-wildlife-in-U.S..pdf

******NRC Als het aan de vogel lag... bleef de kat binnen 4 juni 2021

Learn more about the damage cats do to our wildlife in New Zealand at http://catstogo.org.nz

12-2-2018
In december troffen we een dode wilde kater (Felis silvestris silvestris) aan in de berm van de weg net buiten de bebouwde kom van Corancy. Het dier was helaas aangereden.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten